Soms gaat bij mij het lopen goed (en dan loop ik moeiteloos tien kilometer), maar vaak ook is mijn lopen belabberd, voelen mijn scheenbeenspieren als geruwde vlastouwen, vliegen mijn benen alle kanten op, stokt mijn ene been of andere voet opeens, voelt het alsof ik door stroop loop. Soms loop ik als een tornado en sjees alle wandelaars voorbij, soms heb ik juist het tegenovergestelde tempo van een slak. Soms is mijn armswing redelijk normaal, soms kleeft mijn linkerarm onlosmakelijk tegen mijn lies en slaat mijn rechterarm opzij uit om met een klap tegen mijn heup te komen in plaats van naar voren en achteren. Meestal overkomen mij dan weer niet alle negen van deze loopvarianten tegelijk. Ik heb geen idee hoe het komt dat ik de ene keer de ene variant heb en de andere keer de andere.

Na een kwartier, halfuur, soms een uur pas is het vaak over een gaat lopen weer goed. Niet altijd.

Ik had wel eens gehoord en gelezen dat beluisteren van muziek met een ritme van 110 beats per minuut kan helpen. Ik kocht oortjes, zocht een playlist op Spotify 110 BPM en echt, het werkt! Ik loop weer gelijk als een hoentje

Lees verder …

De musicoloog Daphne Bryan, zelf behept met Parkinson en tevens schrijfster van een boek over B1-therapie, schreef een boek vanuit haar eigen vakgebied. Het heet: ‘Music as medicine, particulary in Parkinson’. Het gaat over het effect van muziek op diverse Parkinson-verschijnselen als angst, slapeloosheid, depressie, pijn, hersenmist, motivatie, loopproblemen en vermoeidheid. Het boekje is zeer rijk voorzien van bronvermeldingen van wetenschappelijke onderzoeken.

Hierna volgt wat zij schrijft over loopproblemen:

Onder loopproblemen kunnen we verstaan:

• Gebogen houding bij staan of lopen;
• Afgenomen beweeglijkheid in enkel, heup of knie;
• Verminderde staplengte/schuifelen;
• Verminderde armswing;
• Verkrampte tenen met verminderde voetafwikkeling;
• Langzame tred;
• Festinatie, snelle dribbelpasjes (al dan niet ter voorkoming van vallen);
• Moeite met starten;
• Bevriezen ;
• Moeite met draaien of door een deuropening gaan;
• Onstabiele balans;
• Afgenomen snelheid.

Loopproblemen zijn over het algemeen resistent tegen medicatie en op termijn het meest invaliderende symptoom in Parkinson!!! (Ow?)

Onderzoek uit de jaren 1942, 1960 en 1967 heeft uitgewezen dat dansen op muziek het bevriezen tijdelijk (gedurende de dans) kan opheffen (zie eventueel de beide YouTubes onderaan deze blog).

De eerste systematische studie naar de invloed van ritmische muziek op loopgang is gedaan in 1996. Daaruit bleek dat Rytmische Auditieve Stimulatie (RAS) zowel loopsnelheid, balans als staplengte aanzienlijk verbeterde na 3 weken training. Het effect van beweging op hersenherstelmechanismen en het aanleggen van nieuwe neuropaden is eerder vastgesteld, maar dan moet de beweging wel op hoge snelheid (10% boven comfortabel) worden uitgevoerd. Dat muziek daarbij extra ondersteunt (je loopt dan automatischer en makkelijker snel), bleek uit latere onderzoeken. Deze extra snelle loopgang op ritmische stimulatie gedurende meerdere weken heeft positief effect op alle bovengenoemde loopproblemen!

Wat gebeurt er in het brein dat de verbetering in loopgang veroorzaakt?

1. Ons lichaam wordt gemotiveerd om te bewegen, tappen of dansen als we muziek horen. Je herkent dat aan dat geen enkele uitvoerend zanger of muzikant als een houten plank op het podium staat. Er gebeurt iets in de Basale Ganglia als je muziek hoort of maakt (Prof. Eric Scherder heeft daar een mooie YouTube over gemaakt https://youtu.be/9Kq3rwjMxTE?si=EX5ls5GxeoaLsQLb)
2. Loopproblemen worden veroorzaakt door een slecht gecoördineerde interne timing. Een RAS kan die timing bevorderen, waarop het lichaam op het ritme van de RAS kan synchroniseren.

Uit 2 studies die zijn gedaan in 2009 en 2010 bleek echter dat een beat die echt veel te snel is, het tegendeel bewerkstelligt. De muziek synchroniseert dan niet met de beweging. Voordat je je eigen playlist samenstelt zul je dus moeten determineren welke snelheid correspondeert met jouw stappen-kadans. 80 bpm als je een trage loper bent, 110 als je fit bent. En alles daartussenin natuurlijk. Je kunt daarvoor de metronoom-functie op je smartfone gebruiken met de trial-and-error methode. Luister 2 minuten naar het door jou uitgekozen beat-tempo en begin dan te lopen op een vlak pad. Loop 100 meter om te beoordelen of de beat synchroniseert, of sneller of trager moet. Het kan zijn dat jouw tempo na een aantal weken oefenen omhoog gaat. Stel je playlist dan bij. Let erop dat je zo’n 10% sneller loopt dan comfortabel voor je voelt.

Dan de muziekkeuze: de muziek moet een STERKE disco-stijl beat bevatten. Easy-listening en klassieke muziek werken niet. Verbaas je (klein)kinderen. De muziek moet luid aanstaan, zonder uiteraard gehoorbeschadiging te veroorzaken. En het moet muziek zijn en niet alleen het tikken van een metronoom.

Na verloop van tijd kun je het lopen op muziekritme nog wat complexer maken door mee te klappen, te boksen of mee te swingen en zingen terwijl je loopt. Leuk en grappig voor de voorbijganger, heb ik inmiddels ondervonden. Wellicht ga je ook in je dagelijks leven meer zingen, dansen en klappen: hartstikke goed! Soldaten zingen vaak ook tijdens een mars.

Dus: playlist op, oortjes in en … wandel-se!

Marianne, maart 2024

Kijk eventueel ook naar dit fantastische filmpje!

En deze:

Of lees nog een keer wat ik eerder heb geschreven over de gyro-kynetische therapie van Alex Kerten.