Er is overtuigend bewijs dat beweging onderdeel moet zijn van de reguliere therapie voor mensen met de ziekte van Parkinson. Vanuit dit perspectief zijn de vier belangrijkste componenten van lichaamsbeweging: aerobe oefeningen, weerstandsoefeningen, flexibiliteitsoefeningen en neuromotorische oefeningen (houding, gang, evenwicht en behendigheid) die zowel motorische als niet-motorische symptomen van de ziekte kunnen verbeteren. In het geval van aerobe oefeningen kan de ziekte worden vertraagd.
Aerobic oefening
Het eerste onderdeel van het inspanningsvoorschrift is aërobe/uithoudingsoefening. Naast het mogelijk vertragen van de ziekteprogressie, verhoogt aerobe training met hoge intensiteit de algehele cardiorespiratoire conditie, wat een belangrijk vitaal teken is. Er zijn drie onderzoeken uitgevoerd die allemaal suggereren dat aerobe oefeningen met hoge intensiteit (ongeveer 80-85% van de maximale hartslag) het potentieel hebben om de ziekteprogressie te vertragen en de tekenen en symptomen van de ziekte te verminderen. De onderzochte oefenvormen omvatten loopbandoefeningen, stationair fietsen en een stevig wandel- en evenwichtsprogramma.
Weerstandsoefening/krachttraining
Het tweede onderdeel van het oefenvoorschrift is progressieve weerstandsoefening, ook wel bekend als gewichts-/krachttraining. Studies hebben een vermindering van de symptomen van de ziekte van Parkinson, verbeteringen in het fysieke functioneren en verbeteringen in verschillende aspecten van de cognitie aangetoond dankzij programma’s voor krachttraining. Een belangrijk punt om hier te benadrukken is dat aerobe oefeningen en progressieve weerstandsoefeningen zeer verschillende moleculaire en biologische effecten hebben en als zodanig zijn beide vormen van oefening even belangrijk en essentieel. Hoewel aerobe training met hoge intensiteit ziektemodificerend kan zijn, maakt weerstandstraining waarschijnlijk het behoud van de functie mogelijk door de spiermassa en kracht te vergroten, die nauw verband houden met mobiliteit. Weerstandsoefening verhoogt ook de botdichtheid. Er is ook uitgebreid bewijs dat spierzwakte moet worden vermeden, omdat dit gepaard gaat met een hoger risico op hart- en vaatziekten en kanker, wat waarschijnlijk van toepassing is op parkinsonpatiënten.
Flexibiliteit oefening
Het derde onderdeel van het oefenvoorschrift is flexibiliteit, aangezien verlies van flexibiliteit kan leiden tot het onvermogen om de andere componenten van het oefenvoorschrift uit te voeren en het bewegingsbereik beperkt. Rekoefeningen worden aangemoedigd. Veel parkinsonpatiënten hebben baat bij het uitvoeren van flexibiliteitsoefeningen als ze wakker worden om de stijfheid te verlichten die wordt veroorzaakt door enkele uren beperkte beweging. Flexibiliteitsoefeningen kunnen alleen als activiteit worden uitgevoerd om spierstijfheid/stijfheid te verlichten, als onderdeel van een warming-up en cool-down, of als onderdeel van activiteiten zoals yoga en Pilates. Men is het er algemeen over eens dat dynamisch rekken wordt aanbevolen vóór de training of activiteit en dat statisch rekken wordt aanbevolen na het sporten.
Neuromotorische oefening
Het vierde onderdeel van het oefeningsvoorschrift is evenwicht, behendigheid en multitasking, samen bekend als neuromotorische oefeningen. Naarmate de ziekte voortschrijdt, worden de houding, het looppatroon en het evenwicht steeds slechter. Als zodanig zijn evenwichts- en mobiliteitsoefeningen en -activiteiten nodig om dit tegen te gaan. Voorbeelden van activiteiten die het evenwicht, de mobiliteit en multitasking bevorderen zijn dansen, tai chi, yoga, tafeltennis, multimodale training, nordic walking, watertraining, bewegingsgaming, Qigong, Pilates en circuittraining waarbij oefeningen worden gedaan die gericht zijn op houding en evenwicht. Het onderliggende uitgangspunt achter al deze activiteiten is dat ze een aanzienlijke betrokkenheid van het zenuwstelsel vereisen. Als zodanig hebben ze het potentieel om de cognitie te verbeteren en gunstig te zijn voor de plasticiteit van de hersenen.
HOEVAAK?
De dosering van het trainingsvoorschrift is afhankelijk van persoonlijke behoefte, ziektestadium en, tot op zekere hoogte, persoonlijke voorkeur. Voor mensen in een vroeg stadium van hun ziekte zonder tekenen van zwakte of onevenwichtigheid, en die de ziekte willen vertragen, moet de nadruk liggen op aërobe oefeningen met hoge intensiteit (bijvoorbeeld 3-4 dagen per week aerobic; 2 dagen weerstand; 1 dag van neuromotorische). Voor mensen die tekenen van kwetsbaarheid vertonen, moet de nadruk liggen op een hogere dosis weerstandstraining (bijvoorbeeld 2-3 dagen per week aerobics; 3 dagen weerstand; 1 dag neuromotoriek). Voor mensen met evenwichtsstoornissen die een hoog risico lopen om te vallen, zouden neuromotorische oefeningen een groter deel van het recept moeten uitmaken en gepaard moeten gaan met periodieke fysiotherapie.
4 SPECIFIEKE OVERWEGINGEN BIJ PARKINSON:
- 1) Medicatie : Het is belangrijk voor mensen met de ziekte van Parkinson om ervoor te zorgen dat ze voldoende medicijnen krijgen om aan hun oefenprogramma deel te kunnen nemen. Hoewel het heel goed mogelijk kan zijn dat lichaamsbeweging de endogene niveaus van dopamine verhoogt, kan het ook zijn dat mensen met de ziekte van Parkinson extra PD-medicatie nodig hebben vóór of tijdens het sporten.
- 2) Dystonie : Een ongelukkige complicatie van inspanning kan door inspanning veroorzaakte dystonie zijn, waarvoor een gespecialiseerde behandeling nodig is. Dit komt het vaakst voor als paroxismale inspanningsgeïnduceerde dystonie, die we het vaakst zien bij jongere Parkinson-patiënten.
- 3) Tremor : Hoewel er aanwijzingen zijn dat inspanning een positief langetermijneffect kan hebben op tremor, kan bij sommige patiënten de tremor in rust verergeren tijdens of onmiddellijk na de inspanning, mogelijk als gevolg van spiervermoeidheid. Dit zou worden beschouwd als een acuut effect van inspanning. Een mogelijk idee is om mensen die na een oefensessie last hebben van verhoogde tremor, voor te stellen om na de oefening deel te nemen aan een cool-down, waarbij ze zich concentreren op ontspanningstechnieken.
- 4) Diepe hersenstimulatie . Er zijn momenteel geen contra-indicaties voor het sporten met DBS. DBS kan echter de dynamische houdingscontrole verergeren, vooral bij patiënten met een verstoord evenwicht bij aanvang. Een uitgebreide beoordeling van de evenwichtsfunctie na de operatie kan waardevol zijn en de noodzaak van fysiotherapie suggereren voordat u met een oefenprogramma begint.
Uit:
