In de lessen zal ik ingaan op onderstaande termen. Beschouw deze pagina als naslagwerk of voorbereiding op de lessen als je nieuw instroomt.

Les 1: Wat is qigong?

Qigong is het bewegend meditatieve onderdeel van de Traditionele Chinese Geneeskunde die wordt beoefend met het doel lichamelijke en geestelijk gezondheid te houden of te verbeteren. Ziekten zijn verstoringen van de Qistroom (Qi=levensenergie) in de meridianen of het uit balans zijn van Qi in de organen. Door bepaalde beweegoefeningen, affirmaties en visualisaties kan deze verstoring opgelost worden, zodat de Qi weer vrij door de meridianen kan stromen en het lichaam en emoties kunnen genezen.

Qigong-oefeningen zijn op zichzelf staande oefeningen waarbij je je volgens een voorgeschreven patroon beweegt, en deze bewegingen een aantal keren herhaalt.

Oorspronkelijk dateert Qigong uit de Chinese Liang dynasty, ongeveer 550 na Chr. toen de boeddhistische monnik Da Mo uit India verbleef in een Shaolin-tempel en constateerde dat de mediterende monniken aldaar erg zwak waren, omdat ze veel stil zaten. De eerste Qigong oefening die aldaar vorm kreeg was de Yi Jin Jing. De monniken herkregen hiermee hun gezondheid.

Gegoede Chinese families hadden hun eigen ‘huisarts’. Hij werd betaald zolang het gezin gezond was. Werd iemand ziek, dan stopte de betaling totdat dit gezinslid weer gezond was. Qigong was een essentieel onderdeel van ziektepreventieve maatregelen die de huisarts inzette. De leuze ontstond: ‘ben je ziek, ga bewegen’ in plaats van de Westerse benadering waarbij bij ziekte vaak direct naar pillen wordt gegrepen.

Les 1: Wat zijn meridianen

Met het blote oog zie je ze niet, maar van je kruin tot je tenen lopen allerlei energiebanen (meridianen). Samen vormen ze een ingenieus netwerk met een belangrijke functie: levensenergie (Qi) zo soepel mogelijk door je lichaam transporten. Door stress, te weinig slaap, ongezonde leefstijl, milieuverontreiniging, een ongeval etc kan de doorstroom verstoord worden. Met Qigong heffen we eventuele verstoringen op, waardoor het zelfhelend vermogen van het lichaam hersteld kan worden.

Elke meridiaan is gekoppeld aan een specifiek orgaan. Toch heeft elke meridiaan een grotere functie dan alleen het betreffende orgaan. Meridianen hebben namelijk zowel een fysieke, als een psychologische kant. Zo gaat de longmeridiaan niet alleen over ademhaling, maar ook over de emotie verdriet en loslaten. En is de levermeridiaan verstoord? Dan hoeft er met je lever niks mis te zijn, maar kun je wél last hebben van prikkelbaarheid. Onder het kopje ‘elementen’ hieronder kun je er meer over lezen en later in deze lessenreeks komen we hierop terug.

Les 2: 8 Brocades (Ba Duan Jin)

Deze oefenreeks is ruim duizend jaar geleden in China ontwikkeld tijdens de Song dynastie en was bedoeld om manschappen in het leger, die vaak slecht getraind waren, fysiek, mentaal, emotioneel en spiritueel sterker te maken. De effectiviteit op de gezondheid is enorm en de oefeningen worden in China tot op de dag van vandaag in de Traditionele Chinese Geneeskunde aanbevolen.

Een Brocade is een luxe, zijden kledingstuk dat door de keizerlijke familie in de Ming en Qing dynastie werd gedragen. Stel je bij het uitvoeren van de oefeningen voor dat je een duur, mooi zijdezachte Brocade kledingstuk om je heen drapeert dat je beschermt tegen ziektes.

Les 2: Zhineng Qigong

Zhineng Qigong is een iets andere vorm van Qigong dan de hierboven beschreven. De grondlegger ervan is de Chinese Dr. Pang Ming, die op zijn 19^e jaar in 1959 afstudeerde als arts in de Westerse geneeskunde. Hij schoolde zich aansluitend in de Traditionele Chinese Geneeskunde en ‘ontwierp’, mede gebaseerd op de Traditionele Qigongvormen, een eigen Qigongvariant, de Zhineng Qigong. Hij richtte in 1980 een ziekenhuis in, waarin hij met zijn zelf-opgeleide professionals tot het jaar 2000 meer dan 300.000 patiënten met heel verschillende aandoeningen ‘behandelde’ middels een intensief Qigongprogramma in plaats van met medicijnen. Dat programma moest dan minimaal 3 maanden geoefend worden. Ongeveer 95 % van de patienten genas. Mensen met Parkinson knapten enorm op.

De Zhineng Qigong onderscheidt zich van andere Qigongvormen, door zich niet alleen op de interne, eigen lichamelijke Qi te richten, maar ook op de Qi buiten ons en deze beiden met elkaar te verbinden. In deze verbinding wordt ‘heelheid’ nagestreefd, waarbinnen genezing kan plaatsvinden. Als je wil kun je onderaan deze pagina een verdieping lezen die over Zhineng Qigong gaat.

Les 3: Wat is Qi?

Qi is een fundamenteel concept uit de Chinese cultuur, doorgaans gedefinieerd als adem, levenskracht, vitale energie dat de bouwsteen is van alles wat bestaat en dat alles met elkaar verbindt. Qi stroomt (ook) door onze meridianen. Als de Qi niet vrij daardoorheen stroomt, ontstaan klachten. De Qi-stroom kan geblokkeerd zijn door stress, vermoeidheid, ziekte, uit balans zijn van emoties, slecht eten, weinig beweging, milieuvervuiling etc

Etymologisch gezien bestaat het ideogram 氣 voor qi uit de karakters voor stoom (气), oprijzend uit rijst (米) bij het koken.

Les 3: Wat is een Gong?

‘Gong’ betekent ‘werken, discipline’. Binnen de (Zhineng) Qigong staat een ‘Gong’ voor een bepaalde oefenperiode. Door observatie heeft men ontdekt dat je een bepaalde Qigong-oefening 100 dagen moet doen om een geblokkeerde Qi-stroom te herstellen. De ideale tijdsduur van de oefening is 45 minuten per dag. Beginners starten meestal met 15-20 minuten per dag.

Ik nodig jullie uit om zodra je de oefening beheerst een gong te gaan doen. Een gong is het 100 dagen na elkaar herhalen van een bepaalde oefening. Dat is uiteraard niet verplicht maar levert wel veel op. Gewoon met plezier de les volgen is ook helemaal prima.

Les 3: Wat zijn mogelijke Qi-reacties die je kunt bemerken?

Op weg naar een verbetering/transformatie kan het lichaam soms reageren. Het ontdoet zich tenslotte van mentale en fysieke afvalstoffen. Je kunt je tijdelijk wat uit balans voelen, maar ook last krijgen van hoofdpijn, diarree en koorts. Gapen en trillen zijn tijdens het doen van de oefeningen veelvoorkomende fenomenen.

Had je voordat je aan Qigong begon problemen in gewrichten, dan kan deze pijn tijdelijk wat versterkt worden, omdat Qi in deze gebieden gaat stromen. Er is dan een genezend proces gestart. Ook oude klachten kunnen tijdelijk weer de kop opsteken. De pijn kan dan even snel komen als dat hij weer weggaat.

Tip: drink veel water of kruidenthee na beoefening van Qigong en neem de tijd om na te genieten van de oefening in plaats van je direct erna weer in het drukke leven te storten.

Les 4: Wat zijn Dantian?

Een Dantian is een opslag- of verdeelplaats voor Qi. De mens beschikt over 3 Dantian:

•             De onderste bevindt zich in de buikholte, tussen de nieren en de navel (tussen de acupunctuurpunten Mingmen en Duqi) en draagt zorg voor de fysieke levensenergie (Jing). Het is de Yin Dantian

•             De middelste Dantian ligt in de borstholte, bij het hart en de longen, en is verantwoordelijke voor energie en emoties (Qi). Het is de Yang Dantian

•             De bovenste Dantian bevindt zich in het midden van je hoofd, tussen de acupunctuurpunten Yuzhen en Yintang en deze Dantian verzamelt spirituele Qi (Shen)

Bij Qigong gaat het grootste deel van de aandacht uit naar het vullen van de onderste Dantian.  Het is de kern van waaruit alle bewegingen worden ingezet en waar het fundament wordt gelegd voor de beide andere Dantian. Pas als de onderste Dantian goed gevuld en stabiel is, kunnen de beide andere Dantians zich vullen.

Bij de Lift Qi Up Poor Qi Down gaat de aandacht in het eerste deel uit naar de onderste Dantian, het tweede deel naar de bovenste en het derde deel naar de middelste Dantian

Les 5: 5 elementen

Een belangrijk principe in de Traditionele Chinese Geneeskunde (TCG) is de leer van de vijf elementen. Ook hierbij is het uitgangspunt dat alles in beweging is en elkaar beïnvloedt. Dat is terug te zien in het ritme van dag en nacht, van de seizoenen en het functioneren van de mens. Volgens het traditionele Chinese denken zijn er vijf seizoenen. Het vijfde seizoen is wat wij de nazomer noemen. Elk seizoen is verbonden met een element. De elementen zijn Hout, Vuur, Aarde, Metaal en Water. Behalve met de seizoenen corresponderen de elementen ook met de organen en emoties. De verbinding tussen de seizoenen en de elementen is als volgt:

• De lente hoort bij Hout. Het orgaan dat daarmee correspondeert is de Lever en galblaas.
  Is Yang: de natuur wordt wakker, de energie is naar buiten gericht. De emotie is boosheid of daadkracht/ambitie. Mensen in wie de houtenergie overheerst zijn extravert, ambitieus, gedreven, goede organisatoren, zijn initiatiefrijk, kunnen goed samenwerken. Als zij uit balans zijn, ervaren zij boosheid;
• De zomer hoort bij het Vuurelement. Het orgaan dat daarmee correspondeert het hart en de dunne darm (en ook de 3-verwarmer en hartzakje). De emotie is enthousiasme, vrolijkheid en manische blijheid. Mensen in wie het vuurelement overheerst zijn extravert, enthousiast, vrolijk en liefdevol. Als zij uit balans zijn, dan kunnen zij manisch zijn;
  Is Yang: de natuur staat in volle bloei, explosieve energie;
• De nazomer is verbonden met Aarde. Het orgaan dat daarmee correspondeert is de maag en milt. De emotie is piekeren, analyseren en warme/voedende gastvrijheid. Mensen in wie aarde overheerst zijn zowel extravert als ook introvert, zorgzaam, hartelijk, geinteresseerd, kunnen goed analyseren, verwerken hun emoties. Als zij uit balans zijn, dan kunnen zij piekeren en over-analyseren;
  Is zowel Yin als Yang: de oogsttijd; de natuur beleeft een laatste bloeitijd maar bereidt zich ook voor op de inkeer van de herfst, balancerende energie;
• De herfst hoort bij Metaal. Het orgaan dat daarmee correspondeert is de huid, longen en dikke darm. De emotie is verdriet, loslaten en verwerken. Mensen in wie metaal overheerst zijn introvert, bedachtzaam, serieus, goed-georganiseerd, integer, betrouwbaar en zijn goed in staat los te laten. Bij wie de energie uit balans is, kan hij moeilijk loslaten;
  Is Yin: de natuur keert naar binnen, de energie is naar binnen gericht;
• De winter tenslotte is verbonden met Water. Het orgaan dat daarmee correspondeert is de nieren en blaas. De emotie is angst en vertrouwen. Mensen in wie water overheerst zijn introvert en spiritueel. Is de energie uit balans dan kan angst overheersen.
  Is Yin: de natuur is in rust, geconcentreerde energie.

Les 6: Wat is de centerline? Hoe verhoudt deze zich tot de wervelkolom?

De wervelkolom wordt in China ook wel de pilaar van de hemel of de brug naar het paradijs genoemd. Een sterke rug vol met goedstromende Qi is de basis voor een krachtige Geest, een goede lichaamshouding, goedwerkende hersenen en organen.

De wervelkolom steunt op het bekken. Onze hals en ons hoofd steunen op onze wervelkolom.

Een verkeerde lichaamshouding of psychische belasting zorgen ervoor dat de botten, spieren, organen en het zenuwstelsel overbelast worden. De centerline is een denkbeeldige lijn die loodrecht door het lichaam loopt van kruin tot perineum. Door de hals, de borst, het middenrif en de buik. Als je een stukje lood aan een touwtje vanuit je kruin zou kunnen laten hangen, dan wijst dat naar het middelpunt van de aarde. Het is de centrale as waaromheen je in de Qigong de draaibewegingen maakt. Je kunt je bewust worden van deze lichaamsas door hem met je aandacht te voelen, ook tijdens de oefeningen. Een goede centerline kost weinig energie. Je kunt veel kracht absorberen zonder de balans te verliezen. De centerline is de basis voor een sterke structuur, zowel voor je gezondheid als ook voor spirituele ontwikkeling.  

Les 7: Intentie, affirmatie, visualisatie

Alleen het doen van Qigong-oefeningen brengt jou niet een duurzame verbetering van je gezondheid, als je niet ook je mentale houding oefent. Vanuit welke waarden wil jij leven? Wat is de kracht van gedachten en je voorstellingsvermogen op jouw fysieke gestel? Hierna geef ik een korte samenvatting.

Wat is een intentie?

Een intentie is een zielsverlangen, een doel dat je wil bereiken, een wens/behoefte/focus voor deze les, vanuit het diepste deel van je wezen, niet vanuit je ego. De intentie wordt jou door het universum aangereikt en gaat vooraf aan de affirmatie en visualisatie.

Wat is visualisatie en een affirmatie?

De overeenkomst tussen visualisatie en affirmatie is dat beiden een soort veranderkracht zijn van (mentaal of fysiek) herstel van iets in je leven wat niet lekker loopt/uit balans is. Bij visualisatie voltrekt zich deze veranderkracht door je een herstel van een onbalans voor te stellen vanuit een innerlijk beeld, bij affirmatie vanuit denkkracht, door het gebruik van de juiste woorden.

Les 8: Yin en Yang

Chinese begrippen die verwijzen naar twee tegengestelde energieen, principes of krachten waarvan alle aspecten van het leven en het universum doordrongen zijn, zijn Yin en Yang.

Het Yin-Yangsymbool is de Oud-Chinese voorstelling van de kosmische dualiteit, waarbij Yin vrouwelijkheid (aarde, koude, de donkere maan, het noorden, vochtigheid, parasympatisch zenuwstelsel, rust en herstel, rechterkant lichaam, linkerkant brein) symboliseert en Yang mannelijkheid (hemel, warmte, het zuiden, droogte, sympatisch zenuwstelsel, actie, linkerkant van het lichaam en rechterkant brein). Het zijn echter niet louter tegenstellingen, maar vooral complementaire (elkaar aanvullende) waarden. Yin kan niet bestaan zonder Yang.

Het universum, dat wil zeggen alles wat er is en niet is, wordt de Tao (of Dao) genoemd. De Tao is niet te kennen, te begrijpen of te duiden. De Tao manifesteert zich in de twee tegengestelde waarden Yin en Yang. Dit zijn geen absolute polen. Net zoals goed en kwaad bestaan beide waarden slechts in relatie tot elkaar. Je kunt ‘lang’ uitsluitend lang noemen in relatie tot ‘kort’; beide kunnen dus niet afzonderlijk (op zichzelf) bestaan. Alles is relatief.

______________________________________________________________________________

Voor als je het leuk vindt, hierna een verdieping van Zhineng Qigong:

Wat is Hunyuan Qi (term uit de Zhineng Qigong)?

Binnen de Zhineng Qigong staat het begrip Hunyuan Qi centraal. ‘Hun’ betekent ‘onmerkbaar in elkaar overgaan’ en ‘Yuan’ betekent ‘eenheid’. Deze Qi is de meest zuivere en lichte vorm van Qi in het universum. Het bestaat in 2 vormen:

•             Zichtbaar: In onze waarneming beschikt deze vorm over fysische eigenschappen (materie), energie en informatie. Elke materie heeft een eigen Hunyuan Qi. De mens beschikt over lichaams Hunyuan Qi.

•             Onzichtbaar: Deze is vormloos en leeg (‘empty but not empty’). Deze leegte is, net als materie, gevuld met energie. Volgens de Zhineng Qigong is vanuit deze lege ruimte de schepping ontstaan en ontstaat deze nog steeds.

Waarin onderscheidt zich Zhineng Qigong van andere Qigong-vormen?

Op hoofdlijnen zijn dat 4 punten:

•             De Zhineng Qigong richt zich niet alleen op de interne, eigen lichamelijke Qi, maar ook op de Qi buiten ons en het uiteindelijke doel deze beiden met elkaar te verbinden. Je verbindt je daarmee met ‘het grote geheel’ en verhoogt zo het Qi-niveau in het lichaam. In de verbinding tussen beiden wordt ‘heelheid’ nagestreefd, waarbinnen herstel van disbalans (op fysiek en mentaal niveau) door het vervangen van oude in nieuwe informatie kan plaatsvinden;

•             Bij Zhineng Qigong ligt de nadruk op dynamische oefeningen. Bij de traditionele Qigong staan statische oefeningen op de voorgrond. Dynamische oefeningen zijn vaak gemakkelijker uit te voeren als de mindset in het begin nog wat onrustig is;

•             Bij Zhineng Qigong spelen concentratie en focussen, intentie, visualisatie en affirmatie een grote rol. Bij andere vormen van Qigong wordt meer aandacht besteed aan het leegmaken van de geest.

•             Zhineng Qigong wordt vaak in groepen (maar ook wereldwijd) beoefend, waarbij de deelnemers zijn verbonden in het ene, grote Qi-veld.

Acupunctuurpunten:

In deze lessenreeks noem ik tijdens de Lift Qi Up Pour Qi Down de volgende acupunctuurpunten:

–             Baihui (kruin)

–             Yintang (punt tussen de 2 wenkbrauwen)

–             Yushen (punt op achterhoofd dat op gelijke hoogte ligt als Yintang)

–             Dabao (2 punten aan weerszijden van de ribbenkast, een handbreedte onder de oksels)

–             Qihu (2 punten aan de onderkant van het sleutelbeen, in het kuiltje)

–             Duqi (navel)

–             Mingmen (Levenspoort. 2 punten op zelfde hoogte van je navel op de achterkant van je rug, bij de nieren. Mingmeng is een belangrijk acupunctuurpunt en wordt ook genoemd de zetel van oorspronkelijke vitaliteit en levensduur van de mens. Mingmen controleert de 12 hoofdmeridianen)

–             Huiyin (perineum)

–             Shenmen  (2 punten waar de pols overgaat in de hand aan de kant waar de pink zit)

–             Zhongkui (de binnenkanten van de middelste kootjes van beide middelvingers)

–             Laogong (de binnenkant van de hand, de handpalm)

–             Yongquan (midden onderaan de voet, onder de voetzool, vlak achter de voetbal)

Tijdens de Lift Qi Up Pour Qi Down richt je tijdens de bewegingen volgens een patroon je aandacht op deze punten of raak je ze aan met je middelvinger.